PROCEDURA UDZIELANIA I ODMOWY UDZIELANIA INFORMACJI PUBLICZNEJ NA WNIOSEK
1. Forma udzielania informacji publicznej.
Ustawa o dostępie o informacji publicznej przewiduje zgodnie z art. 7:
- ogłaszanie informacji publicznej, w tym dokumentów urzędowych, w BIP (art.8),
- udostępnianie na wniosek informacji, które nie zostały udostępnione w BIP; może być udostępniona niezwłocznie w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku (art.10),
- udostępnienie w formie wywieszenia lub wyłożenia w miejscach ogólnie dostępnych lub zainstalowaniu w takich miejscach urządzeń, umożliwiających zapoznanie się z informacją (art.11),
- wstęp na posiedzenia organów i udostępnianie materiałów (art.11b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz art.18,19 i 20 ustawy o dostępie do informacji publicznej).
Informacje publiczne udostępniane sposób, o którym mowa w art. 10 i 11 ustawy, są oznaczone danymi określającymi (art.12 ust. 1 i 2):
- podmiot udostępniający (np. wójt),
- tożsamość osoby, która wytworzyła lub odpowiada za treść informacji (np. merytorycznie odpowiadający urzędnik),
- tożsamość osoby, która udostępniła informację,
- datę udostępnienia.
Podmiot udostępniający ma obowiązek ma obowiązek zapewnić:
- kopiowanie informacji lub jej wydruk,
- przesłanie informacji lub przeniesienie jej na odpowiedni, powszechnie stosowany nośnik (np. dyskietka komputerowa).
Informacja publiczna udzielana jest w formie czynności materialno - technicznej (praktycznie w formie zwykłego pisma), a nie w formie decyzji administracyjnej - a więc nie podlega zaskarżeniu środkami postępowania administracyjnego, np. odwołaniem.
Udostępnienie na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem, chyba że udostępniający nie dysponuje środkami technicznymi, aby zadośćuczynić wnioskowi (np. brak możliwości przegrania na płytę kompaktową). W takim przypadku, np. wójt powiadamia pisemnie wnioskodawcę o tym fakcie i wskazuje, w jaki sposób może informację udostępnić. Jeżeli w terminie 14 dni wnioskodawca nie złoży ponownego wniosku w sposób lub formie podanej w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się (art.14).
Należy pamiętać, że w postępowaniu z art. 10 ust. 1 (na wniosek), jeżeli z udostępnieniem lub przekształceniem informacji zgodnie z wnioskiem związane są koszty, wówczas podmiot udostępniający:
- w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku powiadamia wnioskodawcę o wysokości opłaty,
- udostępnienie następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że dokona on zmiany wniosku co do sposobu lub formy udostępnienia, albo wycofa wniosek (art.14).
Udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od złożenia wniosku (art.14 ust. 1).
Wyjątki:
- informacja nie może być udostępniona w terminie 14 dni, wówczas należy powiadomić o powodach opóźnienia oraz o terminie jej udostępnienia: termin ten nie może przekroczyć 2 miesięcy od złożenia wniosku (art. 13 ust. 2),
- jeżeli za jej udostępnienie ma być pobrana opłata (art. 15 ust.2),
- jeżeli nie może być udostępniona w sposób i w formie określonej we wniosku (art. 14 ust.2).
2. Aktualność informacji udostępnianej w BIP i na wniosek.
Obowiązuje ogólna zasada wyrażona w art.3 ust. 2 ustawy, iż prawo dostępu do informacji oznacza dostęp niezwłoczny do aktualnej wiedzy o sprawach publicznych.
3. Odmowa udzielenia informacji publicznej.
Po pierwsze, należy pamiętać, iż poza odmową udostępnienia informacji publicznej, która następuje zawsze w formie decyzji administracyjnej, możemy mieć do czynienia z:
- udzieleniem odpowiedzi w formie pisma, że żądana informacja nie jest informacją publiczną (np. dotyczy spraw prywatnych),
lub - podmiot wezwany do udzielenia informacji nie jest zobowiązany do jej udzielenia ponieważ taką informacją nie dysponuje,
- istnieje odrębny tryb dostępu do informacji, np. archiwa, rejestry, itp.,
- przesłaniem wniosku do właściwego organu i uruchomieniem postępowania według odrębnych przepisów (np. żądana informacja nie podlega udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej)
- umorzeniem postępowania o udostępnienie informacji w formie decyzji, zgodnie z art. 14 ust. 2 (niemożność udostępnienia w sposób i w formie określonej we wniosku).
Odmowa udzielenia informacjoi publicznej następuje w drodze decyzji, stosuje się przepisy kodeksu postepowania administracyjnego z wyjątkami:
- odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni,
- uzasadnienie decyzji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowiska w toku postępowania,
- oznaczenie podmiotów (ar. 5 ust. 2) ze względów na których dobro wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.
Od decyzji o odmowie służy:
- odwołanie, do samorządowego kolegium odwoławczego (art. 16 ust. 2), gdy wydał ją organ władzy publicznej,
- możliwość ponownego rozpatrzenia sprawy, jeżeli odmowa pochodziła od podmiotów niebędących organami władzy publicznej (art. 17 ust. 2). W razie odmowy udzielenia przez te podmioty informacji, stosuje się odpowiednio tryb przewidziany dla organów władzy publicznej (art. 17 ust.1).
Sprawy związane z udzielaniem informacji publicznej podlegają również kontroi NSA, jednak wniesienie skargi musi być poprzedzone wniesieniem odwołania. Sąd rozpoznaje skargę w terminie 30 dni od otrzymania akt i odpowiedzi na skargę (art. 21). NSA rozpatruje skargi w przypadku odmowy z powodu:
- tajemnicy państwowej, służbowej, skarbowej, statystycznej,
- odmowa udzielenia informacji prasie (prawo prasowe).
Zgodnie z art. 22 ustawy powództwo do sądu powszechnego o udostępnienie informacji przysługuje w przypadku, gdy przyczyna odmowy jest:
- ochrona danych osobowych,
- prawo do prywatności,
- tajemnice inne niż państwowa, służbowa, statystyczna lub skarbowa.