Kościół w Bugaju
Kościół w Bugaju
Zbudowany został prawdopodobnie w końcu XVII. Jest budowlą o konstrukcji zrębowej , jednonawowej, z prostokątnym prezbiterium i przylegającą do niego zakrystią.
Kościół w Rzejowicach
Kościół w Rzejowicach
Jest budowlą drewnianą o konstrukcji zrębowej . Zbudowany został w latach 1708 – 1711 staraniem proboszcza Macieja Wilczyńskiego , Kanonika Kurzelowskiego . W 1900 roku przedłużono od zachodu nawę kościoła i dobudowano kruchtę od strony południowej.
Dwór w Zakrzewie
Dwór w Zakrzewie Historia dworku w Zakrzewie, jest owiana legendą. Tutejsi mieszkańcy powtarzają zapamiętaną z dawnych czasów anegdotkę o tym, w jaki sposób powstał ów ”Pałacyk”.
Podczas okupacji majątkiem zakrzewskim zarządzali Niemcy, a od 1945 r. przeszedł na własność skarbu państwa. Ziemię i folwark przejęła Gminna Spółdzielnia Produkcyjna . We dworze mieścił się początkowo posterunek milicji, od 1950 r Dom Dziecka, później szkoła powszechna i przedszkole. Przez wiele lat mieszkała we dworze emerytowana dyrektorka szkoła, która w miarę swoich możliwości opiekowała się budynkiem. Obecnie po wystawieniu posiadłości na sprzedaż przez Gminę znajduje się ona w rękach prywatnych.
W porównaniu z innymi obiektami zabytkowymi na terenie Gminy Kodrąb. Zespół pałacowo-parkowy w Zakrzewie jest obecnie w dość dobrym stanie. Swoją kondycję zawdzięcza nie tylko powojennej polityce państwa i władz gminy, ale w znacznej mierze opiece jaką otaczali go mieszkańcy Zakrzewa. Dzięki temu były majątek szlachecki w miarę dobrym stanie przetrwał próbę czasu i nie podzielił losu wielu wspaniałych posiadłości, zniszczonych i zdewastowanych z powodu głupoty i zawiści.
Majstrów ze sobą .Jeden twierdził, że postawi pałac „Założyło się dwóch na wodzie, a drugi temu zaprzeczał uważając to za rzecz niewykonalną. Ten pierwszy osuszył, a potem zakrzewił obszar, gdzie obecnie jest park i dworek, i postawił pałacyk na wodzie”. Bardzo możliwe , że od czasownika „zakrzewić” wywodzi się nazwa miejscowości Zakrzew .
Wieś Zakrzew Wielki położona jest na wschód od Radomska (10km od miasta), przy drodze do Przedborza. Niewiele dziś pozostało po bogatym folwarku i zabytkowym pałacu. Jednakże spostrzegawczy podróżni dostrzegą zapewne kilkusetletnie drzewa ogrodzone białym parkanem górujące nad wsią swą wielkością i kształtem. Zarówno zachowany szlachecki dworek jak i otaczający go park wpisane są do rejestru zabytków, jako "bezcenne dziedzictwo kultury i historii polskiej".
Pierwsza wzmianka o wsi Zakrzew pochodzi z 1393 r. wymienia się wówczas Stachnę z Zakrzewa w sporze o wieś. Wiadmo, iż w wiekach średnich osada leżała w powiecie radomszczańskim, województwie sieradzkim i była własnością szlachecką. Dziesięcina z łamów kmiecych i folwarcznych płynęła do plebana w Kodrębie. Na początku XVI w., wieś podzielona na dwie części należała do braci Jana i Melchiora.
Trzysta lat później dobra Zakrzewa i Łagiewnik należały do Ksawerego Turkowskiego, stolnika szadkowskiego. W 1822 r. dobra te kupił Antoni Załustowski za 137 tyś. zł, a odziedziczył je jego syn. Z tego okresu pochodzi prawdopodobnie dwór i park. W 1860 r. wycenione na 180 tyś. zł dobra należały do Eleonory Załustowskiej, ale pięć lat później jako właściciel ponownie notowany jest Antoni Załustowski. W 1871 r. na licytacji majątek kupuje Antoni Rogowski, a w 1890 r. Leon Oponcewicz, który sprzedaje go Jadwidze Nekanda-Trepce. Z domu psarskiej za 62 tyś. rubli. Rodzina Nekanda-Trepków znana była jeszcze za czasów Łokietka. Przedstawiciele tego rodu opiekowali się i strzegli młodego Kazimierza Wielkiego. Natomiast Psarscy wybudowali w Sulejowie istniejące do dziś piece wapienne a także kolejkę wąskotorową dowożącą wapno do pobliskiego Piotrkowa.
W końcu wieku wieś Zakrzew liczyła 19 domów, 260 mieszkańców i 661 mórg. W 1919 r. majątek otrzymuje Maria Regina Nekanda-Trepke, córka Feliksa Cyrusa Sobolewskiego, generała armii austrowęgierskiej. Po śmierci Feliksa wdowa oddaje majątek w administrację Henrykowi Stokowskiemu, a później kuzynowi właścicielki Zygmuntowi Kamockiemu z Posiłowa. Gdy wybuchła II wojna światowa wyruszył on z grupą mieszkańców Zakrzewa na Wschód, aby wziąć udział w walkach z okupantami. Prawdopodobnie zakończył swe życie wraz z innymi polskimi oficerami zamordowanymi przez władze sowieckie w obozach jenieckich. Żona Zygmunta została wywieziona do obozu koncentracyjnego.Podczas okupacji majątkiem zakrzewskim zarządzali Niemcy, a od 1945 r. przeszedł na własność skarbu państwa. Ziemię i folwark przejęła Gminna Spółdzielnia Produkcyjna . We dworze mieścił się początkowo posterunek milicji, od 1950 r Dom Dziecka, później szkoła powszechna i przedszkole. Przez wiele lat mieszkała we dworze emerytowana dyrektorka szkoła, która w miarę swoich możliwości opiekowała się budynkiem. Obecnie po wystawieniu posiadłości na sprzedaż przez Gminę znajduje się ona w rękach prywatnych.
W porównaniu z innymi obiektami zabytkowymi na terenie Gminy Kodrąb. Zespół pałacowo-parkowy w Zakrzewie jest obecnie w dość dobrym stanie. Swoją kondycję zawdzięcza nie tylko powojennej polityce państwa i władz gminy, ale w znacznej mierze opiece jaką otaczali go mieszkańcy Zakrzewa. Dzięki temu były majątek szlachecki w miarę dobrym stanie przetrwał próbę czasu i nie podzielił losu wielu wspaniałych posiadłości, zniszczonych i zdewastowanych z powodu głupoty i zawiści.
Wapienniki
Wapienniki
Na terenie gminy od dawna istniały zakłady przemysłu przetwórczego wykorzystujące miejscowe surowce.W okolicy Kodręba znajdowały się piece wypalające wapno z miejscowych złóż. Obecnie pozostały jedynie dwa zabytkowe piece. Pierwszy z nich młodszy stoi w Smotryszewie. Drugi to piec „Helena” zbudowany z cegieł sprzed trzystu lat, teren na którym się znajduje od kilkudziesięciu lat należy do szlacheckiej rodziny państwa Wilkoszewskich. Przodkiem tej rodziny był rycerz Władysława Łokietka Florian Szary, herbu „Jelita”.
| Wapienniki istnieją na terenie naszego województwa, odkąd człowiek nauczył się wydobywać i przetwarzać skały wapienne. Na terenie gminy Kodrąb można odnaleźć ślady tej działalności, gdyż obfituje ona w pokłady skał kredowych i jurajskich zalegających tuż pod powierzchnią ziemi. W odległości około dwóch kilometrów na północ od miejscowości Zakrzew ciągną się niewielkie wzniesienia zwane antykliną Kodręba. Obok antykliny (wypiętrzenia) Radomska i Chełma są to największe wyniesienia na terenie powiatu. | |
Cały teren należy od kilkudziesięciu lat do szlacheckiej rodziny Wilkoszewskich. Nabyli oni te tereny po II wojnie światowej dzięki pokrewieństwu z właścicielką Zakrzewa Jadwigą Nekandą-Trepką. Rodzina Wilkoszewskich zainwestowała w wapienniki cały swój majątek, niestety powojenne ustawy szykany i procesy prywatnych właścicieli uniemożliwiły im rozwijanie działalności gospodarczej. Ostatni potomek rodu Wilkoszewskich żyje do dziś patrząc na upadek rodzinnego dorobku. |
Jesion kroczący
Jesion kroczący
Na terenie należącym do pana Wilkoszewskiego znajduje się ciekawy okaz przyrodniczy – jesion kroczący.